در ابتدا و قبل از هر چیز برخود لازم می دانم از راهنمایی
های استاد مربوط جناب آقای دکتر میکائیل و همکاری های صمیمانه و صادقانه
جناب آقای مهندس نوری و همچنین پدر ومادرم که همواره مرا حمایت کرده اند
کمال تشکر را بنمایم.
افراد دیگری که لازم است از ایشان تشکر نمایم:
- جناب آقای دکتر سیدحسین صمدانی فرد
از بخش تحقیقات غدد دانشکده علوم پزشکی دانشگاه شهید بهشتی
- جناب آقای دکتر خامنه، مسئول بخش آزمایشگاه بیمارستان طالقانی
چکیده مطالب:
بشر از ابتدا تا کنون همواره به دنبال دست یابی به روشهایی جهت تسهیل
امورزندگی برای خود بوده است. دراین راه تلاشهای کرده و گاه با شکست و گاه
با موفقیت روبرو شده است اما موردی که پژوهندگان واقعی و منقی اعلم انجام
می دهند این است که از شکست ها درس گرفته و تجارب خودرا در تلاشهای آینده
به کار می بندند بر علم اندوزی استفاده از تجارب هم ما را در انجام امور
یاری می‌کند.
حال چه بهتر است که به جای آن که منتظر شکست هایمان شویم تا از آن درس
بگیریم، بیاییم و با علم دوزی تجارب دیگران را برای خود بکار بگیریم و
بدینوسیله شکست دیگران پل موفقیت ما بشود.
هدف دوره مای انیفیپینی کارآموزی علاوه بر علم اندوزی کاربردی و عملی،
آشنایی با تجربه ها و شکست های دیگران است تا با تفکر درست و عملی، بتوانیم
آن ها را شناخته و بکار بسته و به موفقیت دست یابیم.
باشد که ما هم با تلاش و کار زیاد بتوانیم به تجاربی دست یابیم که در
خدمت دیگران بعد از ما قرار گیرد و در جهت کل پیشرفت علم و علوم میهنمان
گام برداریم.
برای بررسی کارآموزی مهندس پزشکی و تاریخچه مهندسی پزشکی ، بد نیتس که ابتدا نقش مهندسان پزشکی در بیمارستان اشاره شود.
بررسی نقش مهندس پزشک در بیمارستانها
{{این پژوهش با بررسی نقش مهندس پزشکی در بیمارستانها و با روش مطالعه
پیمایشی میدانی انجام شده و از آنجایی که پژوهشی کتابخانه ای میدانی بوده
جامعه آماری و نمونه آماری نداشته است ولی نتایج بدست آمده نشان دهنده
تأثیر استفاده از کارشناس مهندس پزشکی در مراکز درمانی است.}}
نظام پزشکی بر مبنای روال سنتی خود تمایل ندارد که شخصی را به صرف اینه
عنوان مهندس پزشکی یا کلینیکی و یا تجاری در حرفه ای غیر از پزشکی دارد به
عضویت قبول کند اما آنها این واقعیت را که روز به روز آشکارتر می‌شود باید
در نظر بگیرند که استفاده از ابزار پزشکی مستلزم داشتن قابلیت های لازم
درحفظ، استفاده، تعمیر و تنظیم آنها است، در غیر اینصورت سرمایه و فرصت های
تلف شده و مبالغ هنگفتی برای خرید ابزار پزشکی صرف شده است.
وجود انبوه دستگاه های بلا استفاده مازاد و یا اسقاط در انبارهای
بیمارستانی و عدم توجه به آنها جای سئوال بسیار دارد. ذکر این مسئله ضروری
است که هزینه تعمیر و نگهداری تجهیزات درمانی بسیار هنگفت است و در برخی
موارد ده برابر هزینه تأمین نیروی انسانی جهت تغذیه و خدمات غیردرمانی
بیمارستانی است.
علاوه بر موضوع تعمیر دستگاه ها و تجهیزات پزشکی، مساله درجه بندی و
تنظیم صحیح این وسایل و گرفتن پاسخ درست و مطلوب تشخیصی از آنها از
موضوعاتی است که غفلت از آن موجب می‌شود خطرات متعددی متوجه بیمار شده و
درمان در جهت صحیح و مطلوب انجام نگیرد. در مواردی بیماری شدت یابد یا حتی
بیمار از دست برود.
مرکزیت واحد مهندسی پزشکی در بیمارستان جهت نظارت بر کلیه امور مرتبط با
تجهیزات از جمله مواردی است که اکثر افراد را به عنوان راهکاری جهت حل
مشکلات از جمله انبارداری و انبار اسقاط در نظر می گیرند.
تاریخچه مهندس پزشکی در ایران و جهان
قدمت رشته مهندسی پزشکی در ایران در دوره تحصیلات تکمیل به حدود پاندزه
سال و در دوره کارشناسی به حدود شش سال می رسد. البته تاسیس دوره کارشناسی
مهندسی پزشکی در خارج از کشور به حدود سی سال می رسد.
مصرفی رشته مهندسی پزشکی
شاخه ای از دانش کاربردی است و باطل و درک مسائل زیست شناسی و پزشکی و
با متدها و روش هایی سروکار دارد که از دانش و تکنولوژی به دست آمده اند.
در این رشته تغییرات دائمی و پیدایش زمینه های جدید جهت پیشرفت سریع در
تکنولوژی وجود دارد. بعضی از بهترین زمینه های تخصصی در رشته مهندسی پزشکی
عبارتند از:
1) ابزار دقیق پزشکی
2) پیومتریال
3) بیومکانیک
4) بیوالکتریک
5) مهندسی سلول، بافت و ژنتیک
6) مهندسی کلینیکی
7) تصویر برداری پزشکی
8) جراحی اورتوپدی
9) مهندسی توانبخشی
10) سیستم های فیزیولوژی
تاریخچه مهندسی پزشکی
مهندسی پزشکی از انقلاب تکنولوژی در دهه 1950 ریشه گرفت . با شروع دهه
هفتاد یک عرصه مهم دیگر برای فعالیت مهندسان پزشکی شروع به شکل گرفتن کرد
که برای حل مشکلات فنی وارد صفحه جامعه پزشکی شدند تا به عنوان اعضایی از
تیم درمانی در فعالیت های مداوم بیمارستان ها و کلینیک ها شرکت جویند.
از این رو تربیت و استخدام مهندسان پزشکی تبدیل به یک ضرورت شده است نه
تنها به این دلیل که آنها میتوانند موقعیتی را فراهم کنند که به دانش ما
در مورد سیستم های زنده بیفزاید، بلکه به این دلیل که آنها تبدیل دانش به
علم را سرعت می بخشند.
محل کار مهندسی پزشکی
فرصت های شغلی مهندسان پزشکی عبارتند از:
1) بیمارستان ها
2) شرکت های داروسازی
3) کارخانه تجهیزات جراحی / پزشکی / آزمایشگاهی
4) دانشگاهی
5) تحقیق در زمینه های مختلف
شرح وظایف مهندسی پزشکی در بیمارستان ها
1) تهیه شناسنامه برای کلیه تجهیزات که در این شناسنامه نوع دستگاه
کمپانی سازنده، نمایندگی مربوطه، تاریخ ورود و خروج دستگاه تعمیرات انجام
شده ، تست های روتین، دستور العمل های نگهداری پیشگیرانه (PM)، کالیبراسیون
دستگاه ، نام بخشی که دستگاه در آنجا فعال است و … باید ذکر شود.
2) نظارت کامل و کافی برعملکرد صحیح سیستم ها (و استفاده از تمام قابلیت ها)
3) آموزش اوپراتوری صحیح تجهیزات پرسنل
4) نگهداری صحیح تجهیزات از نظر عملکرد
5) نظارت بر نحوه خدمات دهی شرکت ها
6) عقد قراردادهای سرویس و نگهداری با شرکت ملی مربوطه و نظارت بر حسن عملکرد آنها
7) تعمیرات جزئی دستگاه ها
8) خرید تجهیزات پزشکی
نقش مهندس پزشکی درخرید تجهیزات پزشکی :
فرآیند خرید تجهیزات پزشکی تابع کیفیت کالا ، قیمت، رضایت کاربر، رضایت
مصرف کننده نهایی، کمپنای سازنده، شرکت توزیع کننده و خدمات پس از فروش و …
است، در نتیجه باید با آگاهی و شناخت انجام شود ولی اغلب پرسنل بیمارستانی
با شکل طراحی و دیدگاه تخصص وسایل تجهیزات آشنایی دارند بنابراین خرید
تجهیزات یکی از مهم ترین کارهای یک مهندس پزشکی است.
نقش مهندسی پزشکی در تهیه شناسنامه تجهیزات پزشکی
شناسنامه تجهیزات شامل تمامی اطلاعات مربوط به دستگاه است که برای
نگهداری و تعمیر، کالیبراسیون و تجهیزات پزشکی لازم بوده و این کار در صورت
وجود یک مهندس پزشکی با دقت تمام و اصولی انجام میگیرد .
نقش مهندسی پزشکی در تعمیر و نگهداری تجهیزات پزشکی
در صورت وجود مهندسان پزشکی که اشرافی بر نظام نگهداری و تعمیرات دارند و
از بروز مشکلات جلوگیری شده و شعار پیشگیری ارزان تر از درمان است عمل
گشته و به دنبال آن کاهش هزینه ها صورت میگیرد.
دریک تحقیق ساده در کاهش هزینه های تعمیر و سرویس چند بیمارستان بزرگ آماری بدست آمده است که درزیر آمده است:
|
تعداد تخت
|
تعداد مهندسان پزشکی
|
|
کمتر از 100 تخت
|
به صورت ساعتی یا مشاوره ای از خدمات بخش مهندسی پزشکی باید استفاده کند
|
|
100 تخت
|
حداقل یک مهندس پزشکی نباید نوع تخصص بیمارستان ها، میزان کارها
|
|
بیش از 100 تخت
|
در سه شیفت کاری و در هر شیفت مهندس و تکنسین تجهیزات پزشکی باید حضور داشته باشد
|
همان طور که در این جدول مشاهده می‌شود در بیمارستانهای دارای کارشناس
تمام وقت درصد رشد منفی داشته است در حالی که در بیمارستانهای بدون کارشناس
درصدد رشد مثبت است.
|
نام مرکز
|
هزینه تقریبی تعمیرات سال79 (ریال)
|
هزینه تقریبی تعمیرات سال 80 (ریال)
|
درصد رشد
|
توضیحات
|
|
بیمارستان شماره 1
|
بیش از 400000000
|
کمتراز 300000000
|
33%-
|
کارشناسی تمام وقت
|
|
بیمارستان شماره 2
|
80000000
|
کمتر از 500000000
|
5/38%-
|
کارشناس نیمه وقت
|
|
بیمارستان شماره 3
|
بیش از 150000000
|
حدود 80000000
|
50%-
|
کارشناس تمام وقت
|
|
بیمارستان شماره 4
|
بیش از 200000000
|
حدود 160000000
|
25%-
|
کارشناس 5 روز در هفته
|
|
بیمارستان شماره 5
|
حدود 500000000
|
حدود 370000000
|
7/24%-
|
2 نفر کارشناس تمام وقت
|
|
بیمارستان شماره 6
|
کمتراز 300000000
|
حدود 45000000
|
6/39%+
|
بدون کارشناس
|
|
بیمارستان شماره 7
|
کمتر از 35000000
|
حدود 44000000
|
74/25%+
|
بدون کارشناس
|
نقش مهندسان پزشکی در کالیبراسیون تجهیزات پزشکی
کالیبره نبودن دستگاه عدم اعتماد پزشک به دستگاه تکرار پذیر آزمایشات و
افزایش هزینه های مصرفی را به دنبال دارد، در ضمن باعث عدم اعتماد بیمار به
نتایج تشخیص و درمانی می‌شود وبه دنبال آن هزینه های درمانی و بیمارستانی
افزایش می یابد که درصورت وجود مهندسی پزشکی در بیمارستان از اکثر این
اتفاقات جلوگیری می‌شود.
نقش مهندسان پزشکی در آموزشت تجهیزات پزشکی به کارکنان
آمار نشان میدهد که بیش ازی 50% از کار افتادگی ها یا خرابی ها در
اثرروش های عمل ضعیف رخ می دهند. از طرفی دیگر بیش از 95% از مواردی که
درباره اسیب های جدی تجهیزات پزشکی مشاهده شده است مربوط به عدم آشنایی فرد
با دستگاه است.
در صورتی که متولی امر آموزش کارکنان در مورد تجهیزات پزشکی مهندسان
پزشکی باشند که بیشترین دانش را در این مورد دارند، هر کدام از این آمارها
میتواند به حداقل ممکن تبدیل شوند.
